Chính quy hóa lực lượng Công an cấp cơ sở (Ảnh: Nguyễn Nhật)
Những âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch thường nhằm vào những mắt xích nhỏ nhất tại cơ sở và công an xã chính là lực lượng nắm chắc thế trận ngay tại thôn, bản. Từ một lực lượng bán chuyên, họ đã trở thành một lực lượng chính quy, chủ động trong việc đảm bảo an ninh, trật tự ở địa phương
Chỉ vài năm trước, khi nhắc đến Công an xã, nhiều người dân vẫn còn thói quen gọi bằng cái tên: “Công an bán chuyên”. Ở những bản làng heo hút, hình ảnh người công an làng thường gắn với chức danh kiêm nhiệm, điều kiện làm việc thiếu thốn, quyền hạn hạn chế và nghiệp vụ chưa thật sự vững vàng. Nhưng ngày nay, điều đó đã trở thành câu chuyện của quá khứ khi lực lượng Công an xã được chính quy hóa, trở thành một phần cấu thành không thể thiếu của hệ thống bảo vệ an ninh trật tự ngay từ cơ sở.
Việc đưa Công an chính quy về xã không đơn thuần là thay áo mới cho lực lượng cũ. Đó là cả một quá trình tái cơ cấu, sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả và bám sát thực tiễn đời sống xã hội. Trước đây, lực lượng Công an xã trên cả nước nói chung và ở Tuyên Quang nói riêng phần lớn là công an bán chuyên trách, kiêm nhiệm, chủ yếu dựa vào uy tín và kinh nghiệm bản thân. Nhiều xã vùng sâu, vùng xa không có trụ sở Công an riêng, thiếu thốn phương tiện làm nhiệm vụ. Khi xảy ra tình huống đột xuất, việc báo cáo, phối hợp xử lý thường bị chậm trễ, làm ảnh hưởng đến công tác đảm bảo an ninh trật tự.
Chủ trương bố trí Công an chính quy về xã, được Bộ Công an và Đảng ủy Công an Trung ương triển khai thực hiện, xuất phát từ định hướng của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đây là bước đi chiến lược nhằm nâng cao quản lý nhà nước về ANTT ở cơ sở.
Điều đặc biệt là trong quá trình chính quy hóa, công tác chọn lọc, đào tạo và bố trí cán bộ được thực hiện hết sức kỹ lưỡng. Không chỉ là người có trình độ chuyên môn vững, công an xã chính quy phải có bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức tốt và am hiểu địa bàn.
Theo thống kê của Công an tỉnh Tuyên Quang, trong 6 tháng đầu năm 2025, toàn lực lượng đã quyết liệt triển khai các giải pháp bảo đảm ANTT, kết quả là tội phạm trật tự xã hội giảm 27% so với cùng kỳ năm 2024 (giảm 95 vụ) và tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm đạt 83,7%.
Công an cấp xã với vai trò gần dân đã tham gia tích cực tiếp nhận và xử lý các vụ việc ngay từ cơ sở, từ khiếu kiện đông người đến tín dụng đen, tín ngưỡng phức tạp. Mô hình tổ chức mới giúp công an xã xử lý nhanh nhạy vấn đề tại thôn bản; nhiều đơn vị xã đã thành lập tổ tiếp dân, trực tiếp giải quyết thắc mắc dân sinh, tạo hiệu ứng tích cực trong kéo giảm đơn thư khiếu nại, tố cáo phức tạp.
Người bạn, người đồng hành cùng nhân dân (Ảnh: Nguyễn Hiếu)
Có thể nói, từ khi không còn là “lực lượng bán chuyên”, hình ảnh người công an xã trong mắt người dân Tuyên Quang đã thực sự đổi khác. Họ không chỉ là người bảo vệ pháp luật mà còn là người gác cửa thôn làng, người thầy truyền dạy kiến thức pháp luật, người bạn tâm giao, người con nghĩa tình.
Hiện nay, toàn bộ 124 xã, phường ở Tuyên Quang đều đã có trụ sở công an độc lập, được trang cấp máy tính, máy in, kết nối mạng chuyên dùng. Nhiều nơi còn được trang bị xe máy chuyên dụng, camera an ninh kết nối về trung tâm chỉ huy. Dẫu vậy, theo phản ánh từ cơ sở, vẫn còn không ít cán bộ công an xã phải kiêm nhiệm nhiều việc, thu nhập còn thấp, áp lực rất lớn khi trực tiếp tiếp cận, xử lý vụ việc nóng tại địa bàn dân cư. Việc quan tâm đào tạo, quy hoạch cán bộ, cải thiện chế độ đãi ngộ đang là vấn đề cấp thiết để giữ chân và phát triển đội ngũ cán bộ tinh nhuệ này.
Từ lực lượng bán chuyên trách sang chính quy, công an xã không chỉ đổi thay về mô hình tổ chức, mà còn thay đổi cả cách nghĩ, cách làm và hiệu quả công việc. Đó là khi người bảo vệ Đảng gần dân, sát dân, hiểu dân hơn. Đó là khi bức tường thành bảo vệ Tổ quốc được xây nên từ những viên gạch nhỏ nhất, bắt đầu từ mỗi thôn xóm, mỗi gia đình. Và chính tại nơi ấy, sự bình yên được gìn giữ từng giờ, từng phút bởi những con người không ồn ào danh tiếng, nhưng luôn tận tụy, trung thành tuyệt đối với Đảng, với nhân dân.
Thực hiện: Hoàng Xuân Sỹ - Phòng Kỹ thuật hình sự, Công an tỉnh Tuyên Quang
