Trước những nguy cơ ngập lụt cao, người dân cần nắm một số kiến thức cơ bản về ứng phó, ngăn ngừa hậu quả do mưa lũ gây ra.
Thành phố Tuyên Quang ngập chìm trong nước.
Trước khi xảy ra mưa lớn
- Thường xuyên theo dõi thông tin cảnh báo tình hình mưa lũ tại nơi đang sống để chủ động đối phó.
- Kiểm tra xung quanh nhà để phát hiện, khắc phục nguy cơ sạt lở đất; chuẩn bị thuyền, phao, bè, mảng, vật nổi; gia cố nhà làm gác lửng, lối thoát trên mái nhà để ở tạm, cất giữ đồ đạc đề phòng lũ lên cao.
- Kiểm tra hệ thống thoát nước của các công trình thủy, tránh nguy cơ bị tràn, vỡ.
- Bảo vệ nguồn nước; dự trữ nước uống, lương thực, thực phẩm để đủ dùng ít nhất trong 7 ngày.
- Di chuyển cầu dao chính hoặc hộp cầu chì, aptomat và đồng hồ đo điện cao hơn mức lũ được xác định; di chuyển các thiết bị và vật dụng có giá trị ra khỏi các khu vực dễ bị ngập lụt.
- Tìm hiểu cách ngắt điện, gas và nước trong nhà.
- Chủ động sơ tán khỏi vùng thấp trũng, vùng có nguy cơ sạt lở, lũ quét.
- Chuẩn bị các công cụ, phương tiện để phục vụ tự cứu nạn.
- Lưu giữ các số điện thoại và địa chỉ liên lạc trong trường hợp khẩn cấp.
- Có phương án đề phòng lũ, sạt lở xảy ra vào ban đêm.
Trong khi xảy ra mưa lớn
- Theo dõi, cập nhật các thông tin liên quan đến lũ, lụt, khi có cảnh báo lũ, lụt, sạt lở đất cần:
- Tránh xa các khu vực bị ngập lụt, nguy cơ lũ ống, lũ quét, sạt lở đất ngay cả khi nước đang rút.
- Không đi bộ, bơi lội, vớt củi, đánh cá hoặc lái xe qua vùng nước đang chảy xiết, không di chuyển qua các vùng đang sạt lở, có nguy cơ sạt lở.
- Đề phòng rắn ở những vùng ngập nước.
- Sử dụng đèn pin thay vì sử dụng thiết bị chiếu sáng bằng ngọn lửa trần (nến, đèn bão...) để tìm kiếm đồ trong không gian hạn chế, khu vực bếp gas, phòng nguy cơ cháy nổ.
- Trường hợp xảy ra sạt lở đất, có người bị nạn, khi tham gia cứu nạn phải chú ý đề phòng đất tiếp tục sạt lở đất, cây đổ, các cấu kiện (tường rào, nhà, công trình khác..). Việc cứu nạn phải tiếp cận nạn nhân nhanh chóng nhưng theo hướng an toàn nhất.
- Khi di chuyển phải sử dụng áo phao hoặc các đồ vật nổi khác. Tham gia lực lượng xung kích phòng chống lụt bão, cứu hộ cứu nạn của địa phương.
- Ăn uống hợp vệ sinh, hỗ trợ nhau theo truyền thống “Lá lành đùm lá rách”, khi có nguy hiểm nên ưu tiên bảo vệ người già, yếu và trẻ em.
Sau khi xảy ra lũ, lụt, sạt lở
- Thường xuyên để mắt đến trẻ em, không để trẻ em nghịch nước tại các nơi như cống thoát nước mưa, khe núi hoặc cống rãnh, vị trí vừa sạt lở.
- Không sử dụng thực phẩm đã tiếp xúc với nước lũ hoặc thực phẩm đã bị hỏng.
- Trước khi vào lại ngôi nhà bị hư hỏng do lũ, lụt, sạt lở, cần ngắt điện ở hộp cầu chì, aptomat hoặc cầu dao chính cho đến khi ngôi nhà được làm khô an toàn; kiểm tra hệ thống gas; kiểm tra và tìm các nguy cơ có thể xảy ra cháy nổ; kiểm tra sàn nhà, cửa ra vào, cửa sổ và tường xem có vết nứt hoặc các hư hỏng khác để đảm bảo ngôi nhà không có nguy cơ bị sập. Kiểm tra taluy dương và taluy âm đề phòng nguy cơ sạt, sụt.
- Khắc phục, sửa chữa nhà cửa, hệ thống điện, cấp nước, thông tin.
- Khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống, khôi phục sản xuất.
- Tham gia dọn dẹp vệ sinh, sửa chữa cơ sở hạ tầng, phòng, chống dịch bệnh và xử lý môi trường.
- Thống kê thiệt hại, báo cáo kịp thời, chính xác với chính quyền địa phương.
- Tuân thủ chỉ đạo của các cơ quan chức năng.
Trịnh Công Thành - KTHS
