13/06/2025 10:42
Ở nơi địa đầu Tổ quốc, nơi những ngọn núi đá tai mèo dựng đứng và những bản làng người Mông nép mình bên sườn núi, pháp luật từng là khái niệm xa lạ, khó chạm tới. Thế nhưng, tại xã Sà Phìn (huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang), một luồng sinh khí mới đang lan tỏa mạnh mẽ từ sự kết hợp chặt chẽ giữa lực lượng Công an xã và Đoàn Thanh niên trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Từ những buổi tuyên truyền bằng tiếng Mông đến Mô hình “Truyền thanh số an ninh trật tự”, từ sân chơi tìm hiểu pháp luật cho thanh niên đến sự hình thành các nhóm tuyên truyền viên bản địa, những nỗ lực bền bỉ và sáng tạo ấy đã góp phần làm thay đổi nhận thức, hành vi pháp lý của người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ. Đây không chỉ là một mô hình hiệu quả, mà còn là minh chứng sống động cho cách làm phù hợp, bền vững trong điều kiện đặc thù của vùng cao biên giới.
Công an xã và Đoàn Thanh niên xã Sà Phìn tuyên truyền pháp luật cho người dân
Đồng hành tận thôn bản - đưa pháp luật đến gần dân
Thấu hiểu đặc thù về ngôn ngữ, tập quán và trình độ dân trí còn nhiều hạn chế, từ năm 2021 đến nay, Công an xã và Đoàn Thanh niên xã Sà Phìn đã chủ động phối hợp tổ chức 36 buổi tuyên truyền pháp luật, 12 buổi chiếu phim lưu động, 03 hội thi tìm hiểu pháp luật, phát hành trên 2.000 tờ rơi song ngữ Việt – Mông, thu hút hàng người dân và học sinh tham gia. Những kiến thức tưởng chừng khô khan như Luật Phòng chống ma túy, An ninh mạng, Giao thông đường bộ, hay Luật Hôn nhân và gia đình đã được truyền tải sinh động qua các buổi sinh hoạt Đoàn - Hội, thông qua hình thức kể chuyện, sân khấu hóa, lồng ghép trò chơi... Không dừng lại ở đó, hai lực lượng còn thành lập và duy trì 11 nhóm tuyên truyền viên pháp luật tại các thôn với hơn 50 đoàn viên thanh niên là người Mông, được tập huấn kỹ năng truyền thông cộng đồng. Với vốn tiếng dân tộc, sự am hiểu địa bàn và lòng nhiệt huyết, họ trở thành “cầu nối” tin cậy giữa chính quyền và Nhân dân, từng bước thay đổi nhận thức pháp luật từ bên trong cộng đồng.
Một trong những điểm sáng của mô hình là Chương trình “Truyền thanh số An ninh trật tự bằng tiếng Mông” - sáng kiến được Công an xã chủ trì, phối hợp với Đoàn Thanh niên xã triển khai trong thời gian vừa qua. Mỗi tuần một lần, cán bộ Công an xã biên soạn nội dung tuyên truyền về các thủ đoạn tội phạm, an toàn giao thông, phòng cháy chữa cháy, phòng chống mua bán người... Sau đó, cán bộ Đoàn Thanh niên xã tiến hành dịch sang tiếng Mông, thu âm và phát sóng trên loa truyền thanh thôn và xe tuyên truyền lưu động. Không còn những bản tin khô cứng, người dân Sà Phìn giờ đây được nghe pháp luật bằng chính tiếng nói quê hương mình - thứ ngôn ngữ quen thuộc, dễ tiếp cận nhất. Mô hình này đã giúp thu hẹp khoảng cách ngôn ngữ, xoá mờ rào cản pháp lý, từ đó nâng cao tinh thần cảnh giác và ý thức chấp hành pháp luật trong cộng đồng.
Chuyển biến rõ nét từ thực tiễn cơ sở
Không phải ngẫu nhiên mà Sà Phìn trở thành điểm sáng của huyện Đồng Văn trong công tác PBGDPL. Nhờ sự đồng hành của lực lượng Công an và Đoàn Thanh niên, nhận thức pháp luật của người dân đã có sự chuyển biến rõ rệt. So với giai đoạn 2015 - 2020, số vụ vi phạm pháp luật liên quan đến thanh thiếu niên đã giảm khoảng 35%. Người dân ngày càng chủ động phối hợp với lực lượng chức năng, hơn 70 nguồn tin có giá trị được cung cấp, trong đó trên 50% đến từ lực lượng đoàn viên cơ sở. Không chỉ phòng ngừa vi phạm pháp luật, mô hình phối hợp còn góp phần xây dựng niềm tin giữa Nhân dân với chính quyền, củng cố phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” vững mạnh ngay từ cơ sở.
Từ thực tiễn triển khai mô hình phối hợp tại xã Sà Phìn, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm quan trọng. Trước hết, Công an xã cần chủ động giữ vai trò định hướng nội dung, xây dựng kế hoạch tuyên truyền sát với thực tiễn địa phương, tập trung vào những vấn đề bức xúc như hôn nhân cận huyết thống, tội phạm ma túy, xuất nhập cảnh trái phép, bạo lực gia đình… Bên cạnh đó, hiệu quả công tác tuyên truyền phụ thuộc lớn vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, vì vậy cần tích cực tham mưu, lồng ghép nội dung pháp luật trong các cuộc họp thôn bản, huy động cơ chế phối hợp liên ngành và hỗ trợ kinh phí phù hợp. Sự phân công nhiệm vụ rõ ràng và phát huy thế mạnh của từng lực lượng: Công an xã nắm nội dung, Đoàn Thanh niên tổ chức triển khai sáng tạo là yếu tố quyết định sự thành công. Ngoài ra, việc đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng truyền thông, kỹ năng tiếp cận cộng đồng cho cán bộ Công an xã và đoàn viên thanh niên là rất cần thiết, đặc biệt tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi rào cản ngôn ngữ còn tồn tại. Cuối cùng, công tác tuyên truyền phải gắn liền với nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự và phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, thông qua việc tích cực lồng ghép pháp luật vào các hoạt động tuần tra, xử lý vi phạm tại cơ sở, cũng như thông qua các mô hình “Tự quản về ANTT”, “Thôn bản bình yên”, “Dòng họ không có người vi phạm pháp luật” để tạo hiệu ứng lan tỏa rộng khắp trong cộng đồng.
Tại vùng cao, biên giới, nơi nhiều thứ còn thiếu, nhưng lòng người thì không thiếu quyết tâm, mô hình “phối hợp Công an - Đoàn Thanh niên” ở Sà Phìn là minh chứng rằng: Khi chính quyền đến gần dân bằng ngôn ngữ của dân, bằng hình thức phù hợp với dân, thì pháp luật sẽ không còn là rào cản - mà trở thành điểm tựa cho một cộng đồng an toàn, văn minh và phát triển.
Mạnh Tuấn - Hồng Hạnh
