Ngày 09 tháng 8 năm 2007 Bộ Công an có Quyết định số 944/QĐ-BCA lấy ngày 15/12/1959 là ngày truyền thống của lực lượng Quản lý, sử dụng chó nghiệp vụ Công an nhân dân, từ đó trở đi ngày 15/12/1959 được coi là ngày chính thức thành lập lực lượng Quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ Công an nhân dân. Đối với lực lượng Quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ Công an tỉnh, từ khi tái lập tỉnh năm 1991 Lực lượng Quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ Công an tỉnh Hà Giang mới chỉ có mô hình là 01 Đội Quản lý, huấn luyện và sử dụng chó nghiệp vụ trực thuộc gồm 05 cán bộ quản lý, huấn luyện và 05 chó nghiệp vụ (04 CNV Bảo vệ truy vết, 01 CNV Giám biệt nguồn hơi).
Giai đoạn từ 1991-1996: Đội Quản lý, huấn luyện và sử dụng chó nghiệp vụ của hai đơn vị (Hà Giang và Tuyên Quang) với số lượng phần lớn là chó nghiệp vụ chuyên khoa bảo vệ truy vết được sử dụng để thực hiện các nhiệm vụ bảo vệ Trại tạm giam, bảo vệ dẫn giải can phạm nhân tại các phiên tòa, bảo vệ các phiên tòa xét xử, truy vết nguồn hơi trong trường hợp có can, phạm nhân bỏ trốn...qua trình tham gia thực hiện các đồng chí đều hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, bảo đảm an toàn cho cán bộ và chó nghiệp vụ tham gia thực hiện nhiệm vụ.
Ngày 27/12/2013 Lãnh đạo Công an tỉnh Công Hà Giang đã ký Quyết định thành lập Đội Quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ thuộc Phòng Cảnh sát cơ động, với quân số 09 đồng chí. Ngày 01/6/2021 Đội Quản lý, sử dụng động vật nghiệp vụ Công an tỉnh Tuyên Quang được thành lập trên cơ sở tách ra từ một tổ thuộc Đội Tham mưu tổng hợp quân số 07 đ/c với 06 chó nghiệp vụ. Đến ngày 01/7/2025 thực hiện việc sáp nhập tỉnh Đội Quản lý, sử dụng động vật nghiệp vụ Tuyên Quang được thành lập với 18 đồng chí và 18 chó nghiệp vụ với 04 chuyên khoa ( 07 con chuyên khoa Bảo vệ truy vết, 05 con chuyên khoa phát hiện ma túy, 03 con chuyên khoa phát hiện thuốc nổ, 03 con chuyên khoa tìm kiếm cứu nạn).
Việc chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ có trình độ năng lực, bản lĩnh, trách nhiệm và lòng yêu nghề, xác định đây là khâu then chốt, có ý nghĩa quyết định để nâng cao chất lượng công tác Quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ. Hàng năm Công an tỉnh lựa chọn CBCS có đủ điều kiện, tiêu chuẩn đi đào tạo tại Trung tâm Huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ BCA, chú trọng tăng số lượng, nâng cao chất lượng đàn chó nghiệp vụ Công an tỉnh. Quan tâm xây dựng, cải tạo và nâng cấp hệ thống chuồng nuôi nhốt, sân tập, trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác huấn luyện; đảm bảo chế độ chăm sóc sức khỏe, định lượng ăn, thuốc thú y, vắc xin phòng bệnh; công tác vệ sinh chuồng trại, vệ sinh động vật nghiệp vụ được đảm bảo.
Xác định rõ vai trò và nhiệm vụ của mình, cán bộ chiến sĩ lực lượng quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ, Phòng Cảnh sát cơ động đã chủ động làm tốt công tác chăm sóc đàn chó nghiệp vụ theo quy định, đồng thời thực hiện tốt các nội dung huấn luyện thường xuyên và huấn luyện nâng cao đối với các chuyên khoa chó nghiệp vụ, nhằm nâng cao kỹ thuật tác chiến trong đấu tranh phòng chống tội phạm, tìm kiếm cứu nạn, đáp ứng nhiệm vụ công tác trong tình hình mới.
Trong năm 2025, tổ chức 279 buổi huấn luyện các động tác cơ bản; 281 buổi huấn luyện các chuyên khoa động vật nghiệp vụ; huấn luyện nâng cao 160 buổi; 45 buổi hành quân, dã ngoại kết hợp rèn luyện thể lực cho động vật nghiệp vụ tại khu đồi núi. Tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả công tác huấn luyện thường xuyên, huấn luyện nâng cao đối với chuyên khoa, bảo vệ và truy vết mùi hơi; chuyên khoa phát hiện ma túy; chuyên khoa phát hiện thuốc nổ; chuyên khoa tìm kiếm cứu nạn theo quy định, kết quả đạt: 100% chó nghiệp vụ đạt yêu cầu, trong đó tỷ lệ khá, giỏi đạt trên 80% trở lên. Chủ động triển khai các kế hoạch, phương án công tác, sẵn sàng nhận nhiệm vụ đột xuất khi có lệnh của cấp trên về mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, bảo đảm ANTT bảo vệ trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ, các Ngày Lễ 30/4, 01/5 năm 2025 và các sự kiện trọng đại.
Trung tá Hồ Thanh Long, Đội trưởng Đội Quản lý, sử dụng động vật nghiệp vụ, Phòng Cảnh sát Cơ động Công an tỉnh cho biết: Công tác huấn luyện chó nghiệp vụ được đội thực hiện hằng ngày, với nhiều nội dung, bài tập theo kế hoạch về huấn luyện thường xuyên và huấn luyện nâng cao. Công tác huấn luyện được đội tập trung vào 4 nội dung lớn như: huấn luyện các động tác cơ bản; kỹ thuật vận động kết hợp điều khiển chó nghiệp vụ; huấn luyện chuyên khoa nghiệp vụ; chiến thuật sử dụng chó nghiệp vụ trong đấu tranh, phòng, chống tội phạm. Bên cạnh huấn luyện, công tác chăm sóc cho những “chiến sĩ đặc biệt” này được đội thực hiện nghiêm túc để chúng đảm bảo sức khỏe thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu.
Để góp phần bảo đảm ANTT, cán bộ chiến sĩ Đội quản lý, huấn luyện và sử dụng động vật nghiệp vụ luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tăng cường các bài huấn luyện, rèn luyện đối với động vật nghiệp vụ. Nhờ sự tận tâm, kiên trì của cán bộ, chiến sĩ, những chú chó có tính khí mạnh trở nên gần gũi, gắn bó và chấp hành tốt hiệu lệnh, thực hiện thuần thục các bài tập nghiệp vụ. Chất lượng huấn luyện ngày càng nâng cao, giúp lực lượng hoàn thành tốt nhiệm vụ trong tình hình mới, đóng góp quan trọng vào công tác bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang.
Thực hiện: Phương Thúy - Hồ Long
