Tội phạm vị thành niên, không chỉ có dấu hiệu gia tăng về số lượng, mà mức độ, thủ đoạn phạm tội cũng diễn biến ngày càng phức tạp, tinh vi; độ tuổi phạm tội ngày càng trẻ hóa, hành vi ngày càng manh động.
Trước đây, trẻ vị thành niên chủ yếu vi phạm các tội danh như: trộm cắp, gây rối trật tự công cộng,… Hiện nay, các hành vi phạm tội đang chiều hướng ngày càng nghiêm trọng hơn với các tội danh như cướp tài sản, giết người, buôn bán, sử dụng ma túy... Bên cạnh đó loại hình tội phạm công nghệ cao, xâm phạm an ninh quốc gia cũng đã xuất hiện nhiều đối tượng phạm tội là người dưới 18 tuổi.
Cần tăng cường áp dụng các biện pháp giáo dục, từng bước đẩy mạnh sự đa dạng và chất lượng của chương trình giáo dục, phục hồi tại cộng đồng với sự tham gia tích cực của gia đình, nhà trường, xã hội. Đặc biệt "nền tảng gia đình" vẫn là yếu tố quan trọng hàng đầu. Sự thấu hiểu, quan tâm, đồng hành kịp thời của gia đình là giải pháp hiệu quả nhất giúp các em phát triển lành mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần, hình thành những phẩm chất tốt đẹp, rèn luyện, tu dưỡng bản thân trở thành những công dân có ích. Cha mẹ phải là người tạo ra "vắc-xin miễn dịch" cho con bằng chính tình yêu thương, trách nhiệm và phương pháp giáo dục đúng cách.
Bên cạnh đó, các nhà trường cùng với việc giáo dục kiến thức, cần tăng thời lượng, chất lượng đào tạo kỹ năng sống; phối hợp các cơ quan chức năng tuyên truyền, phổ biến pháp luật giúp các em trong độ tuổi vị thành niên hiểu rõ hơn về thủ đoạn phạm tội, nguyên nhân phát sinh tội phạm, từ đó xây dựng cho mình ý thức phòng ngừa cũng như hình thành các kỹ năng cần thiết để biết cách phòng, chống tội phạm.
Chỉ khi các em hiểu biết pháp luật, nhận thức được tính chất, mức độ nguy hiểm, hậu quả của hành vi phạm tội thì mới có thể tạo sự chuyển biến tích cực trong hành động của bản thân. Ngoài ra, nhà trường cũng cần quan tâm, chú trọng hơn đến vấn đề hỗ trợ tâm lý cho trẻ vị thành niên. Trước những áp lực các em phải đối mặt ngày càng nhiều và càng khó kiểm soát, công tác tư vấn tâm lý học đường phải thực chất và hiệu quả hơn.
Thực hiện: Tuấn Anh